كنترلهاي حسابرسي در رابطه با داراييهاي ثابت:
دارایی های ثابت یکی از سرمایه های مهم شرکت می باشد و در سمت راست ترازنامه به عنوان وزنه قابل توجه میباشد و با این وجود حسابداری دارایی تابت و حسابرسی دارایی ثابت از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد .
معمولا در بنگاه های اقتصادی در طی سال مالی اقدام به افزایش و یا کاهش دارایی ثابت می نمایند که این اقدامات می تواند حرف های جدیدی را برای حسابرسان داشته باشد .
اگر به صورت ساده هم موضوع را بررسی کنیم متوجه می شویم که افزایش در دارایی های ثابت حاکی از وضع اقتصادی مناسب شرکت و برنامه ریزی های مناسب جهت افزایش مقدار تولید و بالا بردن سود برای سهامداران شرکت را نشان میدهد و می توانیم نتیجه بگیریم در اینده نزدیک شاهد تغیر و تحول در تولید ؛ هزینه های شرکت و سود شرکت باشیم که بحث وبررسی در این خصوص در صفحات بعدی به نمایش خواهم گذاشت و بالعکس کاهش در دارایی که ناشی از فروش دارایی ثابت را نشان می دهد که شرکت دارد روبه ضعف می رود و کاهش در سود را برای سهامداران به ارمغان می آورد که بدون شک حاصل این وضع نتیجه ضعف در مدیریت بنگاه اقتصادی می باشد .
و یا گاهی اوقات شاهد ان می باشیم که دارایی های شرکت مورد تجدید ارزیابی قرار میگیرد که این موضوع به ما این را ثابت می نماید که یا شریک جدیدی وارد شرکت شده و خواستار ارزیابی دارایی های شرکت را کرده است و یا شرکت در آستانه انحلال قرار دارد درهردو صورت دارایی های شرکت یا افزایش خواهد یافت و یا کاهش
همه این موضوعات برای شما که مسئولیت رسیدگی به حساب دارایی های ثابت را پذیرفته اید از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد .
اولین قدم در رسیدگی به دارایی های ثابت به شرح زیر می باشد .
1- شناخت کامل از بنگاه اقتصادی و ضمینه فعالیت آن
2- شناخت کامل از دارایی های بنگاه اقتصادی
3- گرفتن پرینت تراز کل و معین از دارایی های ثابت
نکته : پرینت های که شما تهیه می نماید باید مربوط به سال مالی مورد رسیدگی شما باشد و معمولا اگر پرینت تراز کل و معین به صورتی باشد که مانده ابتدای دوره درآن مشخص و درستون جدا باشد بهتر می توانید رسیدگی نماید اما بنا به هر دلیلی اگر این امر صورت نگرفت؛ مانده ابتدای دوره و گردش بدهکار طی دوره با هم جمع شده است که شما برای حسابرسی دقیق باید مانده ابتدای دوره را ازگردش بدهکار ان جدا کنید که این امر نیاز به این دارد که شما ثبت افتتاحیه دارایی را از مسئولین اخذ نماید و یا به سیستم حسابداری مراجعه و با کمک ارشد کار مانده های ابتدای دوره را شناسایی نمایند.
بعد از اینکه شما همه این کار را انجام دادید باید به ستون بدهکار و بستانکار گردش دارایی مراجعه نماید اگر تمام دارایی ها؛ گردش بدهکار و بستانکار داشته باشد با هماهنگی ارشد کار به صورت نمونه ای بعضی از دارایی را انتخاب می نماید و یا اگر تعداد دارایی با گردش کم باشد همه آن دارایی ها را رسیدگی می نمایم البته شما باید طوری رسیدگی نماید که قابل قبول و بتواند رضایت حسابرسی ارشد را فرام نماید
بعد از انتخاب دارایی شما باید پرینت گردش دفتر کل ( شماره سند داشته باشد ) را از سیستم تهیه می نماید و شروع به انتخاب نمونه دارایی ثابت می نماید . همانطور که قبلا اشاره شد گردش بدهکار ناشی از خرید دارایی ثابت و یا اصلاح حساب می باشد و گردش بستانکار دارایی ثابت ناشی از فروش دارایی ثابت و یا انتقال به حساب معین دیگر می باشد که در حسابرسی اصطلاحا ً به اضافات دارایی و کسورات دارایی مشهور می باشد .
1- كنترل امضا هاي مجاز سند حسابداري
2- كنترل صحت محاسبات
3- كنترل با ايين نامه تفكيك هزينه هاي جاري از سرمايه اي
4- كنترل با برگ در خواست خريد كالا/خدمات
5- كنترل با صورتحساب فروشنده
6- كنترل ممهور شدن مدارك به مهر <باطل شد>
7- كنترل با برگ حواله انبار.رسيدو حواله مستقيم...
8- كنترل با ايين نامه معاملات شركت
9- كنترل كسورات قانوني(بيمه و ماليات)از كارهاي حق الزحمه
10- كنترل ارتباط هزينه هاي سرمايه اي با فعاليت شركت
11- كنترل كفايت اسناد و مدارك مثبته
12- كنترل ارتباط هزينه با دوره مالي
13- كنترل اعتبار مدارك مثبته
14- كنترل ثبت صحيح حساب و طرف حساب سند حسابداري
15- كنترل هزينه هاي سرمايه اي داراي قرارداد با مفاد قرارداد و استخراج خلاصه قرارداد
16- كنترل داراييهاي در جريان تكميل طبق پيش بيني و كار انجام شده از نظر ريالي و فيزيكي
17- كنترل درصد يشرفت فيزيكي داراييهاي در جريان تكميل با گزارشات دريافتي كه به تاييد قسمت فني و مقامات مجاز رسيده باشد
18- كنترل تعيين بدهيهاي احتمالي از محل ايجاد داراييها(بيمه . ماليات . .......)
19- كنترل احتساب هزينه هاي دستمزد . سربار . و مو اد مصرفي قيمت تمام شده داراييها ي ساخته شده در شركت
20- كنترل داشتن دستورالعمل انتقال داراييهاي در جريان تكميل به داراييهاي ثابت و تهيه صورت جلسه تكميل و تحويل و تحول داراييهاي در جريان تكميل (با امضاء مسئولين فني شركت و تكميل كننده(سازنده) كه ساخت انها به اتمام رسيده و صدور سند حسابداري جهت انتقال به داراييماي ثابت
21- كنترل مشخص نمودن تاريخ بهره برداري از داراييهاي در جريان ساخت تكميل شده جهت احتساب هزينه استهلاك
22- كنترل تفكيك قيمت عرصه (زمين) و اعيان (ساختمان) از يكديگر و ارايه ان در جدول يادداشت داراييهاي ثابت طبق صورتهاي مالي بصورت جداگانه
23- كنترل داشتن ليست (دفتر) اموال
24- كنترل داشتن كارت تعمير داراييها(ماشين الات. ساختمان . وسايط نقليه و ..........)
25- كنترل احتساب ذخيره براي داراييهاي مسروقه و مفقوده
26- كنترل مشخص نمودن داراييهاي بلا استفاده و احتساب هزينه استهلاك معادل 30درصد نرخ استهلاك مقرر در ماده 151 ق.م.م و پرس جو از مسئولين مبني بر علت عدم استفاده از داراييهاي راكد و تصميم گيري در ارتباط با موضوع مربوطه
27- كنترل پوشش بيمه اي داراييها:
قيمت تما م شده –ارزش دفتري –ارزش بيمه شده طبق بيمه نامه = اضافه(كسر)پوشش بيمه اي
28- كنترل نرخ استهلاك مندرج در صورتهاي مالي با نرخ هاي مورد استفاده در شركت (كنترل بصورت نمونه اي)و مفاد ماده 151 ق . م. م
29- انجام كنترل اقلام نمونه انتخابي طبق چك ليست مربوطه
30- مشاهده عيني اسناد مالكيت زمين . ساختمان . و وسايط نقليه و قرار دادن رونوشت انها در پرونده دايم و به روز اوري انها در هر دوره رسيدگي
31- كنترل استخراج اقلام فروخته شده و بررسي صحت محاسبات صورت گرفته در ارتباط با انها:
قيمت تمام شده – ذخيره استهلاك – ارزش دفتري – قيمت فروش = سود (زيان)
32- كنترل اضافات ذخيره استهلاك با هزينه استهلاك
33- تهيه صورت خلاصه اضافات دارايهاي ثابت و داراييهاي در جريان تكميل
34- كنترل مشاهده عيني وسايل نقليه و انجام كنترل هاي لازم طبق چك ليست مربوطه
35- كنترل قيمت تمام شده و ذخيره استهلاك طبق دفاتر با قيمت تمام شده و ذخيره استهلاك طبق صورت ريز اموال(دفتر اموال) در پايان دوره
36- دريافت و كنترل ليست داراييهاي اسقاط شده طبق دفتر اموال و خارج نمودن قيمت تمام شده انها از دفاتر
37- كنترل رعايت ايين نامه اجرايي ماده 138 ق . م . م. در ارتباط با پروژه هاي طرح توسعه و افزايش ظرفيت
38- كنترل استخراج سيستم خريد و ايجاد داراييهاي در جريان تكميل و قرار دادن ان در پرونده دايم
39- استخراج تعهدات سرمايه اي به شرح زيز:
مبلغ قرارداد – هزينه هاي انجام شده قطعي سرمايه اي = تعهدات سرمايه اي
شرح كنترل هاي اقلام نمونه انتخابي از ليست (دفتر ) با اموال:
1- مشاهده عيني
2- كنترل محل استقرار واقعي با كارت اموال
3- كنترل محل كارت اموال
4- كنترل محل كارت تعميرات
5- كنترل محل پلاك اموال
6- كنترل مشخصات استفاده كننده واقعي با كارت اموال
7- كنترل محل استقرار با مركز هزينه
8- كنترل محافظت صحيح از دارايي مربوطه
9- كنترل داشتن سيستم و لوازم اطفاء حريق در محيط استقرار داراييها
10- كنترل محاسبات استهلاك در كارت اموال
11- كنترل نرخ و روش استهلاك طبق كارت اموال با ايين نامه استهلاكات مفاد ماده 151 ق.م .م
12- كنترل قيمت تمام شده و ذخيره استهلاك دارايي طبق كارت اموال با ليست (دفتر) اموال
شرح كنترل وسايط نقليه (مشاهده عيني):
1- كنترل شماره شهرباني خودرو با اصل شناسنامه خودرو
2- كنترل شماره شاسي
3- كنترل شماره موتور
4- كنترل مشخصات خودرو طبق كارت اموال با اصل شناسنامه خودرو
5- كنترل مشخصات استفاده كننده (تحويل گيرنده)واقعي با كارت اموال
6- كنترل صورت جلسه تحويل خودرو به استفاده كننده
7- كنترل لوازم تحويلي طبق صورت جلسه با لوازم موجود در خودرو
8- كنترل بيمه نامه شخص ثالث و مدت زمان اعتبار ان (مشاهده عيني)
9- كنترل داشتن برگ معاينه فني
10- كنترل مجهز بودن خودرو به لوازم اطفاي حريق
11- كنترل داشتن كارت تعميرات خودرو
12- كنترل داشتن دستورالعمل(ايين نامه) تحويل و تحول خودرو
