تصمیم گیری صحیح و به موقع رمز موفقیت موسسات است.این مهم دست یافتنی نیست مگر زمانی که اطلاعات صحیح و به موقع در اختیار مدیران موسسات قرار گیرد.از طرف دیگر سرمایه گذاران در صورتی میتواننددر بازارهای سرمایه خضور شایسته داشته باشند که اطلاعات حسابداری درست و به موقع در اختیار آنها قرار گیرد.حسابداری به عنوان یک سیستم اطلاعاتی ن تنها در حصول این موارد نقش اصلی و اساسی ایفا میکنند.بلکه با شفافیت بخشیدن به فضای اقتصادی و مالی هر کشور عاملی تعیین کننده در موفقیت سیاست هایی است که به منظور ایجاد عدالت اجتماعی, وضع و اجرا میشوند.
استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری :
استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری،طیف وسیعی را تشکیل میدهند و به طور کلی آنها را میتوان به دو دسته 1- تصمیم گیرندگان درون سازمانی 2- تصمیم گیرندگان برون سازمانی ، تقصیم نمود.
تصمیم گیرندگان درون سازمانی شامل مدیران اجرائی است که اطلاعات حسابداری را برای برنامه ریزی ، کنترل ، هماهنگی و تصمیم گیری های لازم درباره عملیات موسسه ، مورد استفاده قرار میدهند.با بزرگ شدن موسسات ، نظارت مستقیم مدیران بر فعالیت زیر مجموعه های سازمانی ، مشکل و حتی غیر ممکن گردیده است.از این رو مدیران ناچارند به منظور ارزیابی نتایج عملیات و وضعیت مالی به گزارشهای مالی اتکاء نمایند.گزارشهایی که تصمیم گیرندگان درون سازمانی مورد استفاده قرار میدهند ، معمولا تفصیلی و در بر گیرنده جزئیات مسائل میباشد.این گزارشات به طور معمول ، محصول سیستم های حسابداری بهای تمام شده و حسابداری مدیریت است.
استفاده کنندگان برون سازمانی شامل طیف گسترده ای میباشد که از جمله آنها میتوان سهام داران ، سرمایه گذاران بالقوه ، بستانکاران ، بان ها و موسسات اعتباری ، تحلیل گران مالی و اقتصادی ، اتحادیه های کارگری و مراجع مالی و اقتصادی دولتی را نام برد. هر کدام از تصمیم گیرندگان برون سازمانی ، اطلاعات حسابداری را برای مقاصد خاصی مورد استفاده قرار میدهند. نیازهای اطلاعاتی این دسته را گزارشهای برون سازمانی که توسط حسابداری مالی تهیه میشود,تامین می نماید.ازان جا که این دسته از استفاده کنندگان به اطلاعات حسابداری دسترسی مستقیم ندارند.نهاد های قانونی وانجمنهای حرفه ای حسابداری جهت حمایت ازمنابع انها،ضوابط ومقررات حسابداری مالی رابادقت فراوان وضع می نمایند.این ظوابط و مقررات معمولا درقالب استانداردهای حسابداری وسایر قوانین ومقررات مالی ارائه می گردند.
مفاهیم اساسی حسابداری وگزارشگری مالی:
حسابداری مانند سایردانشهای بشری،مفاهیم،مفروضات واصول مشخصی دارد.این مفاهیم،مفروضات واصول تحت عنوان مفاهیم اساسی حسابداری وگزارشگری مالی شناخته می شوند.درمورد طبقه بندی مفاهیم اساسی حسابداری اتفاق نظر وجود ندارد.
مفروضات حسابداری:
مفروضات حسابداری منشا و شالوده اصول حسابداری ومبنای تهیه وتنظیم صورتهای مالی واحدهای اقتصادی را تشکیل می دهند. هر کدام از مفروضات حسابداری می تواند منشاء یک یا چند اصل حسابداری باشد. مفروضات حسابداری به شرح زیر است:
فرض تفکیک شخصیت:
بر اساس فرض تفکیک شخصیت ، برای هر موسسه شخصیتی مستقل از مالک ان وهمچنین مستقل از سایر موسسات موجود در جامه در نظر گرفته می شود. فعالیت های مالی از نقطه نظر شخصیت حسابداری تجزیه وتحلیل و ثبت شده وصورت های مالی به منظور انعکاس وضعیت مالی ونتایج عملیات شخصیت مزبورتهیه وارائه می گردد.
فرض تداوم فعالیت:
عملیات موسسه در اینده قابل پیش بینی تداوم خواهد یافت وقصد انحلال یا توقف فعالیت ان وجود ندارد. این فرض بدان معنی نیست که موسسه دارای عمر نامحدود است،بلکه حاکی از ان است که موسسه برای یک دوره زمانی کافی برای اجرای عملیات،انجام قراردادها وایفای تعهدات خود، دوام وبقا خواهد داشت.برااساس این فرض است که مبالغ پرداختی در یک دوره مالی کلا به حساب هزینه منظور نمی شود . بلکه بخشی ازاین پرداخت ها تحت عناوین مختلف دارایی به سال های بعد منتقل می گردد .
فرض دوره مالی :
نتایج واقعی عملیات موسسه را فقط می توان در پایان اجرای عملیات ان وپس از وصول مطالبات، فروش و دارایی ها و اجرلی تعهدات و پرداخت بدهی ها به طور دقیق و قطعی تعیین کرد.
فرض یا مبنای تعهدات :
فرض تعهدی یکی از زیر بنایی ترین و مهمترین مفروضات حسابداری است. توسعه و گسترش حسابداری تا حد زیادی مدیون این فرض است. و بر اساس فزض تعهدی درامدها به محض تحقق و هزینه ها به محض تحمیل، بدون توجه به زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد مربوط، شناسایی و ثبت میشوند. اغلب متون حسابداری به جای عبارت« فرض تعهدی» از عبارت «مبنای تعهدی» استفاده میشود.مبنای تعهدی درمقابل مبنای نقدی قرار دارد. درمبنای نقدی هردریافت وجهی توسط شرکت که ازناحیه صاحبان شرکت یا وام دهندگان نباشد به عنوان درآمد و هر پرداخت وجهی توسط شرکت که به اشخاصی غیر از صاحبان شرکت یا وام دهندگان صورت پذیر به عنوان هزینه تلقی میشود.
فرض واحد پول :
آثار و نتایج کلیه معاملات و عملیات مالی موسسه باید بر حسب پول ، اندازه گیری و گزارش شود . از آنجا که پول وسیله مبادله و مقایس مشترک اندازه گیری ارزش در کلیه مبادلات اقتصادی است، در حسابداری معاملات و عملیات مالی و رویدادهای دارای اثر مالی بر حسب واحد پول اندازه گیری و گزارش میشود. البته اموال مختلف را با مقایسه های متفاوتی از جمله زمین را بامتر مربع، سیمان را با کیلو وبنزین را بالیتر میتوان اندازه گیری نمود.
اصول حسابداری:
اصول حسابداری قواعد کلی است که حسابداران به عنوان مبنای اجرای کار در کلیه مراحل اجرای عملیات حسابداری مورد استفاده قرار میدهند وعبارتند از:
1_ اصل بهای تمام شده،
2_ اصل تحقق درآمد،
3_ اصل تطابق هزینه با درآمدها،
4_ اصل افشا،
اصول حسابداری
مولفان:علی شفیع زاده-عبدالکریم مقدم
فصل سوم
