صورت تغییرات در وضعیت مالی ( صورت گردش وجوه نقد )
وجوه نقد مهمترین عامل اقتصادی برای هر شخص حقیقی و حقوقی می باشد. می توان وجوه نقد برای اشخاص حقیق و حقوقی در حیات اقتصادی آنها را به منزله نقش خون در حیات زندگی انسان و سایر موجودات زنده تشبه نمود. اگر فردی یا موسسه ای فاقد وجوه نقد باشد و امکان تهیه آن را نداشته باشد، عملا قدرت انجام فعالیت های مالی را از دست خواهد داد و در مورد موسسات رکورد و ورشکستگی به همراه خواهد داشت.
به دلیل اهمیت بسیار وجوه نقد در شرکت ها ، بررسی تغییرات وجوه نقد در هر دوره مالی و مشاهدات میزان و اندازه ورود و خروج وجوه نقد در شرکت و بلاخره تعیین مقدار وجوه نقدی که برای هر دوره مالی لازم بوده و مازاد اضافی وجو ه نقد ، برای سرمایه گذاری های بلند مدت یا کوتاه مدت و سایر تصمیم گیری های پولی، از مهمترین عملیات مالی و حسابداری می باشد. در نتیجه ، تهیه صورت صورت تغیرات وضعیت مالی که به شکل صورت گردش وجوه نقد تنظیم می شود، در شمار صورتهای مالی اساسی ، جزو وظایف اصلی حسابداری می باشد.
برا اساس مصوبه 21/5/1371 ، نود و سومین جلسه هیئت تدوین استانداردهای حسابداری که به همت سازمان حسابرسی، این هیئت تشکیل شده ، اطلاعات مربوط به گردش وجوه نقد می تواند در زمینه های زیر مقید واقع شود :
*سنجش نقدینگی و ارزیابی توان واحد انتفاعی در ایفای بموقع تعهدات ، پرداخت سود و تامین نیازمندیهای نقدی.
* کمک به درک عملیات از طریق شناسایی ارتباط بین نتایج عملیات و گردش وجوه نقد مربوط و تسهیل در تفسیر اطلاعات ارائه شده درباره سودآوری.
* ارزیابی فعالیتهای تامین مالی و سرمایه گذاری واحد انتفاعی
1-7- مقایسه صورت گردش وجوه نقد با سایر صورتهای مالی اساسی
غير از صورت گردش وجوه نقد، صورتهاي مالي اساسي ديگري مثل ترازنامه ، صورت سود و زيان و صورت حساب سود انباشته مي باشد .
ترازنامه هر مؤسسه وضعيت مالي يك مؤسسه را درتاريخ تهيه ترازنامه نشان مي دهد و اكثريت اقلام آن تاريخي هستند. اقلام ترازنامه نشان دهنده نتايج تصميم گيري عملياتي در گذشته ، وضع سرمايه گذاريها و تامين مالي در گذشته يعني مانده داراييها و بدهيهاي پرداخت نشده و حقوق صاحبان سهام را نشان مي دهد .
صورت حساب سود و زيان هر دوره ، عملكرد موسسه را بر اساس ارزش پولي ونتيجه عمليات يك دوره را كه دراثرفعاليتهاي عملياتي باعث تغييراتي در خالص دارائيها شده اند بيان مي كند.
صورت حساب سود انباشته، ميزان سود انباشته سالهاي قبل و تغييرات آن را در دوره جاري مشخص مي سازد .
مفهوم ورود و خروج وجوه نقد :
هر گونه فعاليتي كه در اثر آن وجوه نقد اوليه مؤسسه اضافه شود، ورود وجوه نقد به مؤسسه تلقي مي گردد و بر عكس هر فعاليتي كه موجب مصرف وجوه نقد مؤسسه گردد به نام خروج وجوه نقد ناميده مي شود .
عمده ترين فعاليتهايي كه منجر به افزايش وجوه نقد و در نتيجه جريان ورود وجوه نقد به مؤسسه را فراهم مي سازد عبارتند از :
1- فروش كالا و ارائه خدمات .
2- فروش سرمايه گذاريهاي بلند مدت وكوتاه مدت .
3- فروش انواع ، ماشين آلات و تجهيزات و ساير دارائيهاي مالي نامشهود .
4- دريافت وام وهرگونه استقراض .
5- سرمايه گذاري مجدد و هرگونه افزايش مستقيم نقدي در سرمايه مؤسسه توسط صاحبان آن .
6- دريافت هداياي نقدي و دريافت خسارات ناشي از رأي محاكمه صالحه .
عمده ترين فعاليتهايي كه باعث خروج وجوه نقد از موسسه مي گردد عبارتند از:
1- خريد انواع كالاهايي كه براي فروش عرضه مي شود .
2- پرداخت انواع هزينه ها (مزد كساني كه براي موسسه كار انجام مي دهند ).
3- خريد انواع سرمايه گذاريهاي بلند مدت يا كوتاه مدت .
5- خريد انواع دارائيهاي بلند مدت شامل اموال، ماشين آلات ، تجهيزات و نامشهود .
6- پرداخت وامها و ساير بدهيها و پرداخت سود به صورت نقد به سهامداران پرداخت خسارت ناشي از رأي محاكمه صالحه .
در موقع فروش دارائي ها شامل ، سرمايه گذاري ها ، اموال و تجهيزات ، ماشين آلات و ساير دارائي هاي نامشهود ، وجوه دريافت مي شود ، هم چنين هنگام دريافت وام و ايجاد بدهي و سرمايه گذاري مجدد از طرف صاحبان مؤسسه ، وجوه نقد دريافت مي گردد پس مي توان جريان هاي ورودي وجوه نقد به مؤسسه را به سه دسته خلاصه كرد :
1- فروش دارائيهاي غير نقدي و خدمات يعني كاهش دارائي غير نقدي .
2- افزايش بدهي ها يعني اخذ وام وكسب استقراضها از ديگران .
3- افزايش حقوق صاحبان سهام درنتيجه افزايش و انتشارسهام جديد .
در هنگام تحصيل دارائي هاي غير نقدي يعني افزايش دارائي هاي غير نقدي بايستي وجوه نقد پرداخت شود هم چنين موقع پرداخت انواع بدهيها و بازخريد اوراق قرضه يعني كاهش در بدهي ها وكاهش در حقوق صاحبان سهام شامل ،پرداخت سود سهام به سهامداران يا بازخريد انواع سهام ممتاز و سهام خزانه ، بايستي وجوه نقد پرداخت گردد لذا عمده موارد كه خروج وجوه نقد از مؤسسه را ايجاد مي نمايد :
1- افزايش در دارائي هاي غير نقدي
2- كاهش در بدهي ها .
3- كاهش درحقوق صاحبان سهام .
