چرخه درامد شامل فعاليتهاي مرتبط به مبادله كالاها و خدمات به مشتريان و جمع اوري درامد به صورت نقد است.بعنوان مثال براي يك شركت خدماتي انواع معاملات در چرخه درامد شامل 1.فروشهاي نسيه 2.دريافت نقدي(وصول مطالبات و فروش نقدي) 3.تعديل و اصلاحات در مبلغ فروش همچون تخفيفات ،برگشت از فروش و شرايط مربوط به حسابهاي غيرقابل وصول و حذف مطالبات است.سه قلم از اين حسابها :بهاي تمام كالاي فروش رفته،موجودي ها و وجوه نقد نيز تحت تاثير طبقات معاملات در ساير چرخه ها قرار ميگيرد.
هدف اصلي حسابرس در چرخه درامد، ارزيابي اين موضوع است اَيا مانده حسابهاي متاثر از اين چرخه طبق اصول پذيرفته شده حسابداري ارائه شده اند يا خير.شواهد در چرخه درامد حول اهداف ژنجگانه حسابرسي جمع اوري ميشوند.پنج طبقه از رويدادهاي مالي كه در چرخه درامد وجود دارند عبارتند از:
1.فروش(نقد يا نسيه)
2.دريافت نقدي
3.برگشت از فروش و تخفيفات
4.حذف حسابهاي سوخت شده
5.براورد هزينه مطالبات مشكوك الوصول
چرخه درامد(فروش و وصول مطالبات)يكي از موارد بسيار مهم در شركتهاست.اين به نوبه خود براي حسابرس نيز حائز اهميت است زيرا ذاتا اقلامي كه با اين چرخه در ارتباطند داراي خطر تحريف اند و در واقع استعداد تحريف در اين چرخه بالاست كه خود نيازمند اعمال كنترل هاي خاص و همچنين توجه ويژه حسابرس است.دوره وصول مطالبات نيز تاثير بسزايي بر چرخه دراَمدي دارد.
حسابهاي دريافتني به عنوان يكي از اجزاي اصلي معاملات چرخه دراَمد است كه شامل بدهكاران تجاري و انواع مختلف اسناد دريافتني است.يكي از اهداف اصلي حسابرسان از رسيدگي به حسابهاي دريافتني تعيين قابليت وصول حسابهاي بدهكاران تجاري و اسناد دريافتني است.شاخص حسابهاي دريافتني تنها شامل مطالبات از مشتريان كه ناشي از فروش و ارائه خدمان است،نميباشد،بلكه مطالبات متفرقه همچون مساعده حقوق،وام ژرداختني به كاركنان،مديران،شركتهاي فرعي،تعهد صاحبان سرمايه و ... را نيز در برميگيرد.حسابها و اسناد دريافتني به مبلغ خالص بازيافتني در ترازنامه منعكس ميشود.درصورت اعطاي وام به مديران شركت بايد موضوع به نحو مناسبي در يادداشتهاي همراه افشا گردد.هرچند قانون تجارت دريافت وام مديريت از محل اعتبارات را منع نموده است.(ماده 232 ق.ت).
اهداف اصلي حسابرسان از رسيدگي به حسابهاي دريافتني و فروش،حصول اطمينان از موارد زير است:
1.كفايت سيستم كنترل داخلي مربوط به مطالبات(چرخه درامد)
2.اعتبار مطالبت ثبت شده(وجود و مالكيت)
3.ثبت دفاتر بودن تمام مطالبات(كامل بودن)
4.صحت محاسبات رياضي مدارك و جداول دريافتني ها و مطابقت اَنها با حسابهاي دفتر كل.
5.نزديك بودن ارزشيابي دريافتني ها با ارزشهاي قابل بازيافت اَنها.
6.كفايت افشا و چگونگي ارائه مطالبات.
چرخه دراَمد هنگامي اغاز ميشود كه مشتري به شركت كالايي را سفارش دهد.همزمان با دريافت درخواست،دستور فروش كالا يا خدمت به مشتري از جانب صاحبكار صادر ميشود.پيش از حمل كالا،شخصي كه اختيار لازم را دارد بايد اعتبار درخواستي مشتري را تاييد كند تا كالا بصورت نسيه به مشتري مذبور فروخته شود.مرحله اعتباردهي مرحله حساسي است چون عدم طي مراحل صحيح در خصوص اعطاي اعتبار ميتواند مطالبات لاوصول شركت را افزايش دهد.در مرحله حمل،كالا براي مشتري ارسال ميشود و در اَن هنگام سند را اصطلاحا بارنامه ميگويند،براي حمل كالا صادر ميشود و بيانگر شرحي از كالا،مقدار حمل شده و ساير داده هاي مهم است.بارنامه مدركي براي ارسال صورتحساب به مشتري است،پس از ارسال صورتحساب براي مشتري،فروش ثبت ميشود.نكته حائز اهميت در اين خصوص اينجاست كه هنگام تهيه صورتحساب و ارسال اَن به مشتري براي تمام محموله هاي حمل،سند صادر شده باشد،هيچ محموله اي بيش از يك سند نداشته باشد و نيز اينكه مقدار محموله مشخص باشد.فاكتورهاي ارسالي در پرونده فروش بايگاني ميشود.دفتر روزنامه فروش بر اساس پرونده فروش تهيه ميشود و معمولا شامل نام مشتري،تاريخ،مبلغ و ... است.حساب كنترل حسابهاي دريافتني پرونده اي است كه براي ثبت هر مورد،فروش،دريافتهاي نقدي و برگشت از فروش و تخفيفات مربوط به هر مشتري را مشخص كند.
