-نوع ماهيت حساب هاي دريافتني و اسناد دريافتني:
حساب هاي دريافتني نه تنها شامل شامل مطالبات از مشتريان بلكه شمال انواع مختلف مطالبا ت ديگر مانند وام به مديران و كاركنان ، وام به شركت هاي فرعي و غيره مي باشد. اسناد دريافتني كه عموما در معاملات كانديد ها مهم ترين دارايي بانك ها و موسسات مالي هستند و در فروش هاي نسيه كاربرد زيادي دارند
اهداف حسابرسان از رسيدگي به حساب ها و اسناد دريافتني:
1) وجوه كنترل هاي داخلي مناسب درمورد عمليات فروش و حسابهاي دريافتني
2) اطمينان از وجود و مالكيت حساب ها و اسناد دريافتني ثبت شده در دفاتر شركت
3) اطمينان از ثبت شدن تمام حساب ها و اسناد دريافتني در دفاتر شركت (كامل بودن)
4) نزديك بودن ارزش يابي حساب هاي دريافتني با ارزش هاي قابل بازيافت آنها
5) محاسبات رياضي مدارك و جداول حساب ها و اسناد دريافتني ودر آمد بهره مربوط به آن ها به طور صحيح انجام شده باشد
6) كفايت افشاء و نحوه حساب ها و ارائه حساب هاي دريافتني در طبقات مناسب و گزارشگري كافي در صورت هاي مالي
كامل بودن به اين مي پردازد كه آيا حساب گرفته نشده ي وجود دارد يا خير . اثبات كامل بودن در فروش هاي نسيه و دريافتني ها به ساير دارايي ها و بدهي ها براي حسابرسان از ماهيت بيشتري برخوردار ميشود
- كنترل هاي داخلي مربوط به فروش و نسيه
براي استقرار كنترل هاي داخلي قوي در مورد عمليات فروش نسيه مسئوليت هاي زير از هم تفكيك شود :
الف) دريافت سفارش از مشتري ب) تصويب اعتبار مشتري ج) صدور كالا از انبار د) محل كالا جهت مشتري
ه) صدور فاكتور و) كنترل فاكتور هاي صادره ز) نگهداري و ثبت حساب كنترل بدهکاران ح) نگهداري و ثبت حساب دفاتر معين بدهكاران
ط) تصويب تخفيفات اهدايي و برگشتي هاي فروش ي) صدور مجوز حذف مطالبات غير قابل وصول
معمولا اسناد و مدارك مربوط به فروش هاي نسيه به مشتيان عبارت اند از :
1 ) سفارش مشتري 2) دستور فروش :موعد كنترل اعتبار و و تاديه به فروش است 3) بازنامه : موعد ارسال كالا 4) فاكتور فروش
كنترل هاي داخلي مناسب براي حساب هاي دريافتني
الف) كنترل هاي داخلي مناسب براي معملات فروش و حساب هاي دريافتني
مباني بحث درباره سيستم كنترل داخلي در اين مورد فعاليت هاي فروش در شركت هاي توليدي است در شركت هاي توليدي دواير مختلفي وجود دارد كه هر كدام وظايف مستقلي در مورد فروش دارند كه اين دواير عبارت اند از :
1) دايره فروش (كنترل سفارش مشتريان) 2) دايره اعتبارات 3) دايره صدور كالا از انبار 4) دايره حمل و ارسال كالا 5) دايره صورت حساب 6)دايره وصول معاملات
،1) دايره کنترل سفارش مشتريان (دایره فروش ): وظيفه دايره كنترل ثبت سفارش هاي خريد دريافتي از مشتريان برسي اقلام ، تعداد سفارش و در نهايت تهيه سفارش فروش شماره سريال چاپي است كه يك نسخه از آن به دايره صرت حساب ارسال شده و نسخه ديگر به منظور تاييد به دايره اعتبارات فرستاده مي شود
2) دواير اعتبارات : دايره اعتبارات بايد قبل از هر گونه اقدام روي سفارش هاي فروش ، وضعيت اعتباري مربوط را تعيين كند . دايره اعتبارات توسط مديري اداره مي شود كه زير نظر خزانه دار يا معاون مالي شركت فعاليت مي كند دايره اعتبارات با بررسي و تجزيه و تحليل صورت هاي مالي مشتريان بالقوه موجود و هم چنين مطالعه و برسي گزارش هاي موسسات تعيين كننده اعتبارات شركت ها ، وضعیت مالی مشتریان رو مشخص می کند و سفارش فروش را تصویب و یک نقطه از آن را برای دایره صدور کالا و نتیجه دیگر به دایره صورت حساب ارسال میکند .
3) دایره صدور کالا از انبار : این دایره زیر نظر انبار دار است و وظیفه آن تحویل کالای ساخته شده به دایره حمل و ارسال کالا است . انبار دار تنها زمانی کالا موضوع که سفلرش را به دایره حمل و ارسال تحویل میدهد که سفارش فروش توسط دایره اعتبارات تصویب شده باد و برای انبار دار ارسال شده باشد
4) دایره حمل و ارسال کالا: دایره حمل و ارسال کالا پس از دریافت کالا از انبار باید تریبی بدهد که کالا مزبور توسط راه آهن ، هواپیما و غیره برای مشتری حمل شود مدارک حمل مانند بار نامه در زمان بارگیری کالا تهیه می شود و باید دارای شماره ترتیب باشد به یک نقطه از آن برای دایره صورت حساب ارسال شود
5) دایره صورت حساب: اصطلاح صورت حساب کردن به معنی اعلام مبلغی است که مشتری باید بابت کالا یا خدمت ارائه شده به وی پرداخت کند . تهیه صورت حساب باید توسط دایره ای انجام پذیرد که زیر نظر مدیریت فروش نباشد این وظیفه عموما به عهده بخش جداگانه در دایره حسابداری ، کامپیوتر یا خزانه داری گذارده شود . بخش صورت حساب عهده دا وظایف زیر میباشد :
1) کنترل شماره ترتیب مدارک حمل 2) مقایسه مدارک حمل با سفارش فروش و سفارش خرید مشتری 3) ثبت اطلاعات مربوط در فاکتور فروش 4) انجام محاسبات و تهیه فاکتور 5) تهیه خلاصه ای از مجموع فاکتور های صادر شده
6) اداره وصول مطالبت : بیشر حساب های دریافتنی شرکت های تولیدی یا عمده فروشی با دریافت چک مشتریان و نامه همراه آن از طریق پست وصول می شود
جدول سنی بدهکاران: این جدول باید به طور مرتب و منظم تهیه شود که دایره اعتبارات بتواند با استفاده ا آن برنامه وصول مطالبات خود را اجرا کند و شامل فرصتی از تک حساب های مشتریان است که بر حسب عمر بدهی آنان گروه بندی شده است و به عنوان اقدامی برای برآورد قابلیت وصول حساب های دریافتنی محسوب میشود
حذف مطالبات : حذف اقلام غیر قابل وصول از حساب بدهکاران پس از برسی دایره اعتبارات باید به تایید شخصی صورت گیرد که ه هیچ وجه با وظایف تعیین و دادن اعتبار به مشتریان ، فروش و دریافت وجه نقد در سازمان ها نقشی نداشته باشند (مثلا مدیریت واحد تجاری یا خزانه دار) حساب های دریافتن حذف شده بایستی در دفاتر جداگانه ای ثبت شود تا کنترلی نسبت به این گونه حساب ها ایجاد شد در صورتی که چنین کنترلی وجود نداشته باشد و وصولی های بعد از چنین حساب هایی ممکن است توسط کارکنان سازمان برداشته شود
طبق استادارد حسابرسی (نمونه گیری) حساب به حساب شدن حساب های مشتریان بر کل مانده حساب های دریافتنی اثر ندارد . از این رو ، اشتباه تلقی کردن این موارد در ارزیابی نتایج نمونه حاصل از این روش خاص مناسب نیست ، حتی اگر اثر مهمی بر سایر زمینه های حسابرسی چون ارزیابی احتمال وجود تقلب یا کفایت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول داشته باشد .
کتاب: مدرسان شریف(حسابرسی)
مولف:علی رضا خانی
فصل هشتم
