تالار گفتگوی حسابداری
حسابداری => دوره کارشناسی و آمادگی کارشناسی ارشد حسابداری => حسابرسی => نويسنده: binavasajad در مه 07, 2014, 10:39:22
-
شواهد و مدارک حسابرسی
هدف حسابرسی اظهار نظر نسبت به صورت های مالی یک موسسه هست.برای آنکه حسابرسی نتواند نظر خود را درباره صورت های مالی اظهار کند بایستی مدارک و شواهدی برای اثبات صحت یا سقم اطلاعات تهیه و ارائه شده توسط موسسه بدست آورد. همنان طور که قبلا اشاره داشتیم سومین استاندارد اجرای عملیات چنین مقرر میدازرد:"شواهد کافی و فابل اطمینان باید از راه بازرسی ، مشاهده، پرس و جو و دریافت تأییدیه کسب شود تا مبنایی معقول برای اظهار نظر حسابرسان نسبت به صورت های مالی مورد رسیدگی بدست آید." بنابراین با توجه به استاندارد مذکور شواهدی باید بدست آید که قابل اطمینان و کافی باشد.
به عبارت دیگر شواهد حسابرسی عبارت است از اطلاعات کافی و قابل اطمینان جمع آوری شده توسط حسابرس که فرض او را تأیید یا رد میکند.
کفایت و قابلیت اطمینان شواهد
طبق استانداردهای حسابرسی، حسابرس ملزم است بر مبنای قضاوت حرفه ای خود شواهد لازم را به عنوان مبنایی برای اظهار نظر فراهم کند. همچنین این استانداردها مقرر میدارد که شواهد حسابرسی باید دارای ویژگیهای زی باشد:
1-کافی بودن(موضوعی قضاوتی):کفایت به کمیت شواهدی مربوط میشود که حسابرس باید آنها را بدست آورد. تأیین مقدار شواهدی که برای توجیه اظهار نظر حسابرس کافی تلقی شود وبه قضاوت حسابرس بستگی دارد.به هر حال، مدارد زیر میتواند جهت ارزیابی کفایت شواهد حسابرسی مفید باشد:
الف)فابلیت اطمینان شواهد حسابرسی: هر چه شواهد قابل اطمینان تر باشد مقدار کمتری از آن به عنوان پشتوانه اظهارنظر حسابرسان لازم است، به عبارت دیگر کمیت شواهد با کیفیت شواهد رابطه معکوس دارد.
ب)اهمیت اقلام و به رسیدگی:هرچه مبلغ مورد رسیدگی با اهمیت تر است،برای آن شواهد بیشتری لازم است. به عبارت دیگر کمیت شواهد با اهمیت رابطه مستقیم دارد.
ج)برآوردهای حسابرس از ماهیت و میزان خطرذاتی و خطر کنترل:هر چه برآورد حسابرسان از میزان خطر ذاتی و خطر کنترل بالاتر باشد حسابرسان برای توجیه نظر خود به شواهد بیشتری نیاز خواهند داشت. به عبارت دیگر میزان شواهد با خطر ذاتی و خطر کنترل رابطه مستقیم دارد.
2-قابل اطمینان بودن (موضوع نسبی): قابلیت اطمینان شواهد به کیفیت یا قابلیت اتکای آن مروط میشود، شواهدی قابل اطمینان است که هم معتبر و هم مربوط باشد. قابلیت اطمینان انواع مختلف شواهد ممکن است نسبت به یک دیگر بسیار متفاوت باشد. عوامل متعددی از جمله موارد زیر بر کیفیت و قابلیت اطمینان شواهد اثر دارد:
الف-هرگاه حسابرسان شواهدی از منابع مستقل خارج از شرکت صاحبکار دریافت دارند قابلیت اتکای شواهد افزایش میابد. مانند صورت حساب بانکی، فاکتور خرید، تأییدیه های دریافتی از بدهکاران و بستانکاران تأییدیه وکیل حقوقی شرکت.
ب- سیستم کنترل داخلی قوی، کیفیت مدارک حسابرسی و سایر شواهدی که در سازمان صاحبکار ایجاد میشود، را به میزان زیادی افزایش میدهد.
ج- هنگامی که حسابرسان اطلاعاتی را مستقیما دریافت دارند(یعنی دریافت اطلاعات دست اول از راه مشاهده، مکاتبه یا محاسبه به جای دریافت اطلاعات دست دوم) ، کیفیت آن بهبود میابد.
د- زمانی که حسابرسان بتوانند اطلاعات اضافی در تایید شواهد اولیه بدست آورند ،قابلیت اطمینان شواهد افزایش میابد. به عبارت دیگر شواهد حسابرسی که با استفاده از اصل مدرک فراهم میشود، از شواهد حسابرسی که با استفاده از تصویر مدارک یا درونگاه فراهم میگردد، قابل اعتمادتر است.
به طور کلی سلسله مراتب زیر به ترتیب برای تشخیص قابلیت اتکا و قدرت متقاعد کنندگی نسبی مفید است:
1- اطلاعات مستقیم حسابرسان از طریق مشاهده عینی و محاسبه مجدد، قابل اعتمادترین شواهد محسوب میشود.
2- شواهدی که بطور مستقیم از منابع مستقل خارج از شرکت کسب میشود، قابل اعتماد هست.
3- شواهدی که در خارج از شرکت صاحبکار تهیه شده و سپس توسط صاحبکار دریافت و پردازش شده است. به شرایطی که صاحبکار از سیستم کنترل داخلی قوی برخوردار باشد شواهد قابل اعتمادی هستند.
4- شواهد داخلی که توسط صاحبکار تهیه و پردازش و نگهداری میشود. قابلیت اعتماد اندکی دارد. اما گاهی اوقات این نوع شواهد، تنها شواهد موجود هستند.
5- اظهارات شفاهی و کتبی مدیران، مالکان و کارکنان صاحبکار قابلیت اعتماد اندکی دارد. این نوع شواهد باید با کسب شواهد دیگر تایید شوند اما گاهی اوقات این نوع شواهد در کشف تحریف های با اهمیت کمک زیادی میکنند.
ادعاهای مدیریت مدرج در صورتهای مالی با توجه به استانداردهای حسابرسی
الف) ادعاهای مربوط به گروهای معاملات و رویدادهای واقع شده در دوره مورد رسیدگی(اهداف معاملات) :
1- وقوع: معاملات و رویدادهای ثبت شده و رخ داده مربوط به واحد مورد رسیدگی میباشد.
2- کامل بودن: همه ی معاملات و رویدادهایی که باید ثبت شوند، ثبت شده اند.
3- صحیح بودن: مبلغ و دیگر اطلاعات مرتبط با معاملات و رویدادهای ثبت شده، به درستی ثبت شده اند.
4- انقتطاع زمانی: معاملات و رویدادها در دوره مالی مربوط به خد ثبت شده اند.
5- طبقه بندی: معاملات و رویداد ها در حسابها درست ثبت شده اند.
ب) ادعاهای مربوط به مانده حسابها در پایان دوره(اهداف مانده حساب):
1- وجود: داراییها ،بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه وجود دارد.
2- حقوق مالکانه و تعهدلات: حقوق استفاده بر داراییها ، متعلق به واحد مورد رسیدگی و در کنترل آن استو بدهیها تعهدات و واحد مورد رسیدگی است.
3- کامل بودن: تمام داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه، درآمدها و هزینه های که باید ثبت شوند، ثبت شده اند.
4- ارزشیابی و تخصیص: داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سر مایه به مبالغ درست در صورتهای مالی منعکس شده و هر گونه تعدیل ناشی از ارزشیابی با تخصیص، به نحو مناسب ثبت شده است.
پ) ادعاهای مربوط به ارائه و افشاء(اهداف افشاء):
1- وقوع و حقوق مالکانه تعهدات: رویدادها، معملات و دیگر موضوعات افشاء شده و رخ داده مربوط به واحد مورد رسیدگی میباشد.
2- کامل بودن: همه مواردی که باید در صورتهای مالی افشاء میگردد، افشاء شده است.
3- طبقه بندی و قابل فهم بودن: اطلاعات مالی به نحو مناسبی ارائه و توصیف و موارد افشاء به روشنی بیان شده است. برای مثال اطلاعات مربوط به دریافتیها از مشتریان ، شرکتهی وابسته ، مدیران و کارکنان و سایر اشخاص وابسته بطور مناسبی طبقه بندی و به روشنی افشاء شده اند.
کتاب : مدرسان شریف (حسابرسی)
مولف: علی رضا خانی
فصل سوم