تالار گفتگوی حسابداری
حسابداری => دوره کارشناسی و آمادگی کارشناسی ارشد حسابداری => حسابداری دولتی => نويسنده: ali ebrahimi در آوریل 03, 2012, 18:58:16
-
حساب مستقل وجوه درآمد اختصاصی
حساب مستقل وجوه درآمد های اختصاصی یکی از حسابهای مستقل وجوه دولتی است که در اجرای فعالیتهای از نوع دولتی (غیر بازرگانی ) وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی مورد استفاده قرار می گیرد . از آنجا که حساب مستقل وجوه رآمد اختصاصی از دسته حسابهای مستقل وجوه دولتی بوده و برای نگهداری حساب منابع مالی خاصی که برای تأمین هزینه های مشخصی مورد استفاده قرار می گیرد ، در اغلب موارد مشابه حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری (اعتبارات هزینه ای) است.
مأموریت حساب مستقل وجوه اختصاصی
مبانی نظری حسابداری و گزارشگری مالی دولتی ر تحقق و ارتقای سطح مسئولیت پاسخگوئی سیستم حسابداری و گزارشگری مالی و دولتی تأکید داشته و حسابداری را ابزار مناسبی جهت ادای مسئولیت پاسخگوئی مقامات منتخب و یا منصوب دولتی می داند . بر اساس این رویکرد و بر مبنای ویژگیهای کنترلی محیط فعالیتهای از نوع دولتی ( غیر بازرگانی ) از سیستم حسابداری حسابهای مستقل استفاده می شود . در این سیستم ، به منظور شفافیت مسئولیت پاسخگوئی مقامات مصرف کننده منابع و حصول اطمینان از مصرف منابع مالی در جهت اهداف تعیین شده ، حساب منابع مالی که برای تحقق اهداف معیینی تخصیص می یابد ، جداگانه نگهداری می شود . در ساختار حسابهای مستقل وجوه دولتی که مسئولیت نگهداری حسابهای منابع مالی مورد مصرف برای اجرای برنامه ها و فعالیتهای از نوع دولتی (غیر انتفاعی ) را به عهده دارد ، حساب مستقل وجوه درآمد اختصاصی نیز از جایگاه در خور ملاحظه ای بر خوردار است . حساب مستقل وجوه درآمد اختصاصی در دولت و واحد های تابعه آن (وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی )مسئولیت نگهداری حساب نوعی از منابع مالی را به عهده دارد که برای تأمین هزینه های خاص برنامه ها و فعالیتهای دستگاههای اجرائی ، مورد استفاده قرار می گیرد . با این ترتیب مأموریت این حساب مستقل به عنوان یک مرکز درآمد و هزینه مشخص در دستگاه اجرائی ، نگهداری حساب و ارائه گزارشهای مالی جداگانه برای تحصیل و مصرف درآمدهای خاصی است که برای اجرای فعالیتها و برنامه های مشخصی ، تخصیص می یابد.
منابع مالی و ویژگیهای حساب مستقل وجوه درآمد اختصاصی
تعریف درآمد اختصاصی: درآمد اختصاصی عبارت است از درآمد هائی که به موجب قانون برای مصرف یا مصارف خاص در بودجه کل کشور تحت عنوان درآمد اختصاصی منظور می گردد.
منابع مالی حساب مستقل وجوه اختصاصی دستگاههای اجرائی را درآمدهای اختصاصی تشکیل می دهد درآمدهای اختصاصی به درآمدهائی اطلاق می شود که با اجازه قانون تحصیل و در بودجه سالانه کل کشور تحت عنوان درآمد اختصاصی پیش بینی و برای تأمین هزینه های خاصی که برای اجرای فعالیتها و برنامه های دستگاههای اجرائی ضروری است ، مصرف می گردد .بنابراین شرایط ایجاد حساب مستقل وجوه درامد اختصاصی در دستگاههای اجرائی تابعه دولت به شرح زیر است :
الف – تحصیل درآمد اختصاصی توسط وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی مستلزم مجوز قانونی است که از طریق تصویب قانون توسط قوه مقننه تحقق می یابد.
ب – نوع و میزان درآمدهاو همچنین نوع و میزان هزینه ها بای تحت عناوین «درآمد اختصاصی » و «اعتبارات اختصاصی » به ترتیب در قسمت درآمدها و اعتبارات بودجه سالانه کل کشور ، پیش بینی شود .
ج – درآمدهای اختصاصی باید منحصراً به مصرف هزینه های خاص و معیین برسد .
تحقق هر سه شرط فوق مجوزی خواهد بود تا دستگاه اجرائی حساب مستقل وجوه درآمد اختصاصی ایجاد نماید . عدم تحقق هر یک از شرایط فوق می تواند مانع ایجاد حسلب مستقل به منظور نگهداری حساب و ارائه گزارشهای مالی جداگانه برای درآمد های مورد بحث گردد. برای روشن شدن موضوع دلایلی به شرح زیر ارائه می شود :
1- فقدان مجوز قانونی برای تحصیل درآمد خود به خود موجب منتفی شدن ایجاد حساب مستقل خواهد شد .
2- عدم پیش بینی نوع و میزان درآمدها و هزینه ها در بودجه سالانه کل کشور تحت عناوین «درآمد اختصاصی » و «اعتبارات اختصاصی » به رغم وجود مجوز قانونی برای تحصیل نوعی درآمد برای مصرف یا مصارف خاص ، موجب می شود درآمدهائی تحصیل و برای هزینه های خاصی مصرف شود لیکن نگهداری حساب و ارائه گزارشهای مالی آن از طریق حساب مستقل دیگری نظیر حساب مستقل وجوه اعتبارات هزینه ای صورت پذیرد .
3- در صورتی که موارد مصرف درآمد اختصاصی در قوانین و مقررات تعیین نشود ، خاص بودن مصرف درآمد نیز تحقق نمی یابد . تفاوت درآمد اختصاصی با درآمد عمومی عمدتاً در محدودیت نوع مصرف می باشد ودر مواردی که درآمد اختصاصی محدود به تأمین هزینه های خاصی نباشد و ویژگی اختصاصی بودن خود را از دست دهد ، از مصادیق درآمد عمومی خواهد بود . در این قبیل موارد نیز ایجاد حساب مستقل جداگانه ای تحت عنوان وجوه اختصاصی ضرورتی نخواهد داشت .
حسابداری و کنترل بودجه ای
حسابداری و کنترل بودجه ای حساب مستقل وجوه درآمد اختصاصی دستگاههای اجرائی ، مشابه حسابداری و کنترل بودجه ای حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری می باشد . بنابراین اگر کنترل بودجه ای در حساب مستقل وجوه درآمد اختصاصی ، با روش حسابداری دو طرفه انجام شود ، از تعدادی حسابهای بودجه ای خود تراز مشابه آنچه که در حسابداری بودجه ای حساب مستقل وجوه اعتبارات جاری معرفی گردید ، استفاده می شود . در صورتی که کنترل بودجه ای این حساب مستقل با روش ساده و یک طرفه صورت پذیرد ، از همان دفاتر آماری کنترل اعتبارات استفاده می شود.
منبع:
حسابداری دولتی و کنترل های مالی (مؤلف:دکتر جعفر باباخانی)